Το καπλάνι της βιτρίνας είναι ένα κλασικό, αυτοβιογραφικό μυθιστόρημα της Άλκης Ζέη.
Γράφτηκε το 1963, ενώ η συγγραφέας βρισκόταν εξόριστη, ως πολιτικός πρόσφυγας, στη Μόσχα[1]. Το 1968 κυκλοφόρησε στα αγγλικά σε μετάφραση του αμερικανού φιλέλληνα Edward Fenton (1918–1996), και δύο χρόνια μετά έλαβε το βραβείο Mildred L. Batchelder του αμερικανικού οργανισμού Association for Library Service to Children (ALSC). Από το 1974 κυκλοφόρησε σε επανειλημμένες ανατυπώσεις ξεπερνώντας συνολικά σε πωλήσεις τα 250.000 αντίτυπα. Το βιβλίο εξακολουθεί να γοητεύει το αναγνωστικό κοινό, σε Ελλάδα και εξωτερικό, καθώς έχει μεταφραστεί σε 23 διαφορετικές ξένες γλώσσες, σε 37 διαφορετικές εκδόσεις.[2] Πρόκειται για το πρώτο δημοσιευμένο μυθιστόρημα της συγγραφέως που την καταξίωσε στην Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ παραμένει ευπώλητο και σήμερα. Πρόκειται για έργο-σταθμό στην ελληνική λογοτεχνία. Αν και απευθύνεται σε παιδιά και ακολουθεί τις συμβάσεις και το ύφος της παιδικής λογοτεχνίας, καταφέρνει να θίγει ώριμα θέματα και να πραγματοποιεί πολιτικές αναφορές, πρωτοπορώντας στο είδος του.
Η υπόθεση

Κεντρικές ηρωίδες είναι δύο μικρά κορίτσια η Μυρτώ και η Μέλια (Μέλισσα) που μεγαλώνουν στη Σάμο, το 1936. Ο παππούς τους μεγαλώνει τις δύο αδερφές με ιστορίες της ελληνικής μυθολογίας και να τις γαλουχεί με τις αξίες των αρχαίων Ελλήνων. Το καπλάνι, ένα βαλσαμωμένο αιλουροειδές, που βρίσκεται μέσα στη βιτρίνα του σαλονιού του σπιτιού τους, αποτελεί το αντικείμενο των μαγικών ιστοριών που τους διηγείται ο ξάδερφός τους, ο Νίκος, φοιτητής στην Αθήνα, αλλά και συνωμοτικό μέσο επικοινωνίας μαζί του. Η δικτατορία του Μεταξά όμως θα φέρει τέλος στην παιδική αθωότητα και τα δύο κορίτσια αντιμέτωπα με προβληματισμούς και καταστάσεις, με τις οποίες θα ωριμάσουν
 

​(Πηγή: wikipedia)